Molecular phylogeny of the snorkel snail Rhiostoma housei, a species complex from Thailand with descriptions of three new species.

Snorkel snails in the genus Rhiostoma are widely distributed in Indo-China and on the Malay Peninsula. The shell morphology is traditionally used for species identification yet in Thailand, the common snorkel snail, Rhiostoma housei, shows considerable variation in shell morphology within and between populations. Therefore, species identifications and delimitations are difficult. We used two mitochondrial DNA fragments (COI and 16S rRNA) and morphological characters to delimit species and infer phylogenetic relationships of Rhiostoma housei s.l. from eight localities in Thailand. Results revealed four distinct clades from different geographic areas in Thailand. Species delimitation analyses confirmed the clades as four separate species and a geometric morphometric analysis demonstrated subtle but consistent conchological differences between the four clades. The high COI sequence divergences among the four clades (mean: 14.8%; range: 10.3–16.5%) further supported the species level recognition. As a consequence, three newly recovered species are: R. khoratense, R. nakwangense. and R. phunangense.

หอยงวงท่อ สกุล Rhiostoma มีการกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางในอินโดจีนและคาบสมุทรมลายู สัณฐานวิทยาของเปลือกถูกนำมาใช้ในการจำแนกชนิด แต่ในประเทศไทย หอยงวงท่อที่พบได้ทั่วไป คือ ชนิด Rhiostoma housei มีความหลากหลายทางสัณฐานวิทยาของเปลือก ภายในและระหว่างประชากร ดังนั้นการจำแนกชนิดและการกำหนดเขตของชนิดจึงเป็นเรื่องยาก การศึกษาครั้งนี้ใช้ชิ้นส่วนดีเอ็นเอบนไมโตคอนเดรียสองชิ้น (COI และ 16S rRNA) และลักษณะทางสัณฐานวิทยาเพื่อกำหนดสายพันธุ์และสรุปความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของ หอยงวงท่อ Rhiostoma housei ที่เก็บจากแปดพื้นที่ในประเทศไทย ผลการวิจัยพบการแยกออกเป็นสี่กลุ่มที่แตกต่างกันจากพื้นที่ทางภูมิศาสตร์ที่ต่างกันในประเทศไทย การวิเคราะห์การแบ่งชนิดยืนยันว่าแต่ละกลุ่มเป็นชนิดที่แยกจากกัน และการวิเคราะห์จีโอเมทริกแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างเล็กน้อย แต่พบความแตกต่างของลำดับเบสบนยีน COI ค่อนข้างสูง (ค่าเฉลี่ย 14.8%; ในช่วง 10.3–16.5%) ด้วยเหตุนี้ จึงมีตั้งชื่อเป็นชนิดใหม่เพิ่มเติม ได้แก่ R. khoratense R. nakwangense. และ R. phunangense.

Prasankok, P., Sutcharit, C., Jeratthitikul, E., Backeljau, T., Pimvichai, P. 2023. Molecular phylogeny of the snorkel snail Rhiostoma housei, a species complex from Thailand with descriptions of three new species. Invertebrate Systematics. 37: 211-229. Doi: 10.1071/IS22037.